Sağlıklı kırmızı ve beyaz kan hücreleri sağlayan dalak, kanın pıhtılaşması için gerekli olan trombositlerin korunmasından da sorumludur. Son derece önemli bir organ olan dalak, karın sol üst kısmında ve göğüs kafesinin hemen altında yer alır. Dalak, enfeksiyon veya kan hastalıkları gibi bazı sağlık sorunlarından kaynaklandığında büyümeye başlar. Dalak büyümesi sonrasında ise fonksiyonlarını sağlıklı ve düzgün bir şekilde yerine getiremeyen dalakta şişlik meydana gelir. Ancak birçok kişi rutin kontroller sırasında dalak büyümesi sorunu yaşadığını fark eder. Dalak, hayati fonksiyonların her birini etkileyebilecek şekilde büyüdüğünde, kırmızı kan hücrelerinin normal hücrelere süzülmesine neden olur. Bu durumda kan dolaşımındaki sağlıklı kan hücrelerinin sayısı azalır. Ek olarak, aşırı kırmızı kan hücreleri ve trombosit seviyeleri dalağın çalışmasını engelleyebilir.
Dalak büyümesinin nedenleri nelerdir?
Vücuttaki enfeksiyonlar (viral, mononükleoz gibi…)
Sıtma gibi parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlar
Siroz gibi karaciğeri etkileyebilecek hastalıklar,
Frengi ve endokardit enfeksiyonları (kalbin iç zarının enfeksiyonu)
Hemolitik aneminin çeşitli bozuklukları,
Hodking hastalığı gibi lenfomalar
lösemi ve miyeloproliferatif neoplazmalar gibi kan kanserleri,
Niemann-Pick ve guatr gibi metabolik hastalıklar
Karaciğer ve dalak damarlarına baskı.
Bunlar, karaciğer ve dalaktaki basınç nedeniyle bu damarlardan geçen kan pıhtılarıdır.
Genişlemiş bir dalağın en yaygın belirtileri;
Genişlemiş dalağın karına baskı yapması nedeniyle yemek yemeden şişkinlik hissi veya daha az yemekle mide rahatsızlığı
Dalak organı içinde ve çevresinde ağrı hissi,
Sebepsiz yere halsiz, bitkin ve yorgun hissetmek
anemi, anemi
Sol üst karından çıkan ve sol omuza uzanan ağrı
Yaygın enfeksiyonlar
Ciltte hafif kanama ve hafif morarma
Geceleri uykuda terleme
Ciltte solgunluk, cansız görünüm,
Zayıf ve sağlıksız bir vücut şekline geçiş,
Hıçkırık ve nöbet şeklinde yüksek ateş
Sürekli dolgunluk hissi
En sık görülen semptomlar karın veya karında kramp ve ağrıdır.
Dalak büyümesi olan kişiler nasıl beslenmeli?
Gün boyunca sık sık su içmek en önemli şeylerden biridir. Ortalama bir yetişkin günde 2 litre su içmelidir. Su ile vücudunuzdaki toksinleri temizleyebilir ve kanınızı arındırabilirsiniz. Ayrıca elma, zencefil, kiraz, yaban mersini, havuç, kereviz, biber, salatalık, marul, brokoli, çilek, semizotu, kekik, kuşkonmaz, karanfil, kişniş dalak gelişimine faydalı besinler arasındadır. En faydalı seçim, bir uzman yardımıyla kendinize yeni bir yemek planı oluşturmaktır.
Dalak büyümesi için tedavi süreci nasıldır?
Ciddi bir sağlık sorunu olan dalak büyümesinin nedeni ne olursa olsun teşhis edilemiyorsa veya tedaviye yanıt alınamıyorsa ameliyat gerekebilir. Dalağın ameliyatla alınması mümkündür. Ancak bu adımdan önce bazı önlemler almak uygun olabilir. Dalağınızı zorlayan sporlarla ilgileniyorsanız, zamanınız kısıtlı olabilir. Aksi takdirde rüptüre dalak ile ilgili daha ciddi problemler ortaya çıkabilir. Büyümüş bir dalağı tedavi ederken, öncelikle bu duruma neyin neden olduğunu belirlemek gerekir. Nedene uygun tedavi göreceğinizi bilmelisiniz. Çoğu durumda, dalağı çıkarmaya gerek kalmadan, önlem ve tedaviye uyulduğu sürece ameliyat gerekmeyebilir. Tüm alternatifler değerlendirildikten sonra tedaviye olumlu yanıt alınmazsa splenektomi denilen dalağı büyütme ameliyatı yapılabilir. Ameliyattan sonra vücut bazı bakterilerden kurtulamaz. Bu durumda kişinin enfeksiyonlara karşı direnci azalır. Savunmasız vücudu güçlendirmek ve enfeksiyonlardan korumak için bazı aşılar yapılabilir veya doktorunuzun önerdiği bazı ilaçları kullanmanız gerekebilir.